Nuôi con là bổn phận và nghĩa vụ của vợ, chồng, tuy nhiên trong trường hợp ly hôn sẽ đặt ra câu hỏi: Ai sẽ được quyền nuôi con khi hôn nhân tan vỡ?
Ở Việt Nam, Tòa án thường trao quyền nuôi con chung cho người mẹ với sự chăm sóc, dạy dỗ đối với trẻ dưới 36 tháng tuổi, trong một số trường hợp Tòa án cũng phải tham khảo ý kiến của con khi con trên 7 tuổi. Pháp luật Việt Nam khuyến khích các bên vợ chồng thoả thuận với nhau trước khi ra Toà giải quyết việc ly hôn. Hãy cùng GoldenLaw tìm hiểu về điều kiện giành nuôi con khi hai vợ chồng ly hôn.
- Ly hôn là gì?
Căn cứ vào khoản 14 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 giải thích về việc ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án.
2. Điều kiện để một bên vợ/chồng nuôi con
Căn cứ vào Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về điều kiện nuôi con sau ly hôn, việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn
– Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
– Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
– Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.
Như vậy, nuôi con sau khi ly hôn là quyền và nghĩa vụ của vợ, chồng. Vợ, chồng có quyền yêu cầu Toà án về việc giành quyền nuôi con theo các trường hợp sau:
Trường hợp 1: Con dưới 36 tháng tuổi về nguyên tắc được giao cho mẹ trực tiếp nuôi dưỡng, trừ trường người mẹ không đủ điều kiện nuôi dưỡng con. Vợ, chồng có thể có thoả thuận khác về việc nuôi con sau khi ly hôn.
Trường hợp 2: Con từ 7 tuổi trở lên thì cần xem xét nguyện vọng của trẻ muốn theo cha hay mẹ. Người con có thể tự lựa chọn theo người mà có thể chăm sóc, nuôi dưỡng mình mà không bị ngăn cấm hay ép buộc.
Đối với trường hợp trẻ từ 36 tháng tuổi đến dưới 7 tuổi: Trong trường hợp này Toà án có thể giải quyết bằng cách dựa vào khả năng chăm sóc con cái, điều kiện giáo dục, sức khoẻ của người chăm sóc để đảm bảo việc nuôi dưỡng con. Vợ, chồng đưa ra hồ sơ để chứng minh mình có đủ khả năng nuôi con hay không.
2.1 Quyền và nghĩa vụ người không trực tiếp nuôi con
Căn cứ Đều 82 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định ghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn. Người không trực tiếp nuôi con có quyền trông nom, thăm con mà không ai có quyền cản trở, ngăn cản.
1. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi.
2. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.
3. Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở.
Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó.
2.2 Quyền và nghĩa vụ người trực tiếp nuôi con
Căn cứ Điều 83 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ trực tiếp nuôi con đối với người không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
1. Cha, mẹ trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu người không trực tiếp nuôi con thực hiện các nghĩa vụ theo quy định tại Điều 82 của Luật này; yêu cầu người không trực tiếp nuôi con cùng các thành viên gia đình tôn trọng quyền được nuôi con của mình.
2. Cha, mẹ trực tiếp nuôi con cùng các thành viên gia đình không được cản trở người không trực tiếp nuôi con trong việc thăm nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
Trong quá trình nuôi dưỡng người trực tiếp nuôi dưỡng không còn đủ khả năng nuôi dưỡng con thì có thể yêu cầu chấm dứt quyền nuôi con và thay đổi người nuôi con. Căn cứ tại Điều 84 gia đình 2014 Luật Hôn nhân và quy định về thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn trong các trường hợp sau:
1. Trong trường hợp có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức được quy định tại khoản 5 Điều này, Tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con.
2. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi có một trong các căn cứ sau đây:
a) Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;
b) Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
3. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên.
4. Trong trường hợp xét thấy cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự.
5. Trong trường hợp có căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều này thì trên cơ sở lợi ích của con, cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con:
a) Người thân thích;
b) Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
c) Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
d) Hội liên hiệp phụ nữ.
Như vậy, quy định của pháp luật luôn luôn bảo vệ quyền lợi đối với người con khi hai vợ chồng ly hôn, bởi lẽ trong hôn nhân, hai người ly hôn thì người bị tổn thương nhiều nhất là con của họ. Đối với trường hợp người trực tiếp nuôi con có hành vi cản trợ việc chăm sóc, trông nom, giáo dục con của người không trực tiếp nuôi con. Người không trực tiếp chăm sóc, trông nom con có quyền yêu cầu Toà án giành lại quyền nuôi con nếu có tài liệu, bằng chứng chứng minh người trực tiếp nuôi con đã không làm đúng trách nhiệm cũng như nghĩa vụ của mình đối với con. Người không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ chứng minh người trực tiếp nuôi con không còn đủ khả năng nuôi con theo quy định Điều 84 Luật này.
Xem thêm bài viết
Hãy liên hệ với GoldenLaw để được tư vấn và hỗ trợ các vấn pháp lý về dân sự, hôn nhân gia đình. Các Luật sư của chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ pháp lý nhanh chóng nhằm đưa ra cho khách hàng những giải pháp pháp lý tối ưu.
Hotline 24/7: 093 865 77 75 (Zalo)
Email: tuvangolden@gmail.com
Website: www.goldenlaw.vn
Địa chỉ: 28/12B đường 32, phường Linh Đông, thành phố Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh